در سده های اخیر قرآن پژوهی با استفاده از داده های علوم زبانی و مباحث نوین در فلسفۀ دین، روان شناسی دین، جامعه شناسی دین و... وارد عرصۀ جدیدی شده است. در این میان متفکران و مفسرانی ظهور کرده اند که با نگاهی نو به قرآن و آراء جدید خود، تحولات و چالش هایی را در جهان اسلام به وجود آورده اند. دکتر نصرحامدابوزید از جملۀ این قرآن پژوهان است. وی که از متفکران نواندیش دینی معاصر است پس از محکومیت در دادگاه مصر به هلند عزیمت کرد. و اینک در مؤسسۀ مطالعات اسلامی لیدن به تحقیق و تدریس می پردازد. وی با نگاهی نقادانه به سنت و گفتمان دینی و با بهره گیری از روش هرمنوتیکی جدید در روش تفسیر و استنباط دینی خود، در مجموعۀ آثارش میکوشد گرایش اعتزالی جدید را به تبع اساتید مصری خود از جمله امین الخولی، محمد احمد خلف الله و حسن حنفی دنبال کند. حاصل این تحقیقات نظرات جدید پیرامون برخی از مفاهیم قرآنی است که در مقالۀ حاضر از آنها سخن به میان آمده است.