آفرینش علمی و نگارش قلمی، مهم‌ترین پشتوانه فرهنگ و اندیشه و رکن ضروری تولید علم و نهضت آزاد اندیشی است. از این رو ایجاد بسترهای موثر در رشد و شکوفایی این مقوله، از الزمات توسعه علمی و فرهنگی نهادهای آموزشی ـ از جمله حوزهای علمیه ـ به شمار می‌آید.
از سویی خراسان، مهد دیرینه علوم دینی و ادب فارسی بوده و عالمان و نویسندگان و ادیبان بزرگ حوزههای علمیه این سرزمین، آشنای همگانند؛ و از سوی دیگر، آثار و نوشته‌های فاضلان حوزههای علمیه و دانش‌آموختگان علوم دینی که گسترش دهندگان فرهنگ شیعی در جامعه اسلامی ایران‌اند، باید ضمن برخورداری از محتوایی غنی با نثری فاخر در این عرصه ماندگار شود.
دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی به عنوان پلی میان اصالت‌های حوزه و فرهنگ سترگ شیعی با نیازهای جامعه و مسائل نسل امروز و نماد روشنفکری دینی، این مهم را پیش رو نهاده و با تشکیل حلقه‌های علمی و تبلیغی حوزه از سویی و تأسیس فصلنامه جستار از سوی دیگر، تکاپوی تازه‌ای در محیط علمی، ادبی و هنری حوزه علمیه مشهد پدید آورده‌است.
اهداف و پیشینه فصلنامه جستار
گسست آموزش و پژوهش و عدم رویکرد پژوهشی در طراحی بسیاری از برنامه‌های آموزشی، بسیاری از این دست برنامه‌ها را در تردید کارآمدی و ناکارآمدی نگاه‌داشته است.
بی‌تردید، آموزشِ پژوهش محور، الزاماتی می‌طلبد و نیازمند فراهم‌آوری بسترهایی است. یکی از ارکان توفیق‌مندی دانش‌پژوهان در ورود به عرصه‌های پژوهشی، ایجاد انگیزه و رغبت است. حمایت دانش‌پژوه، که شایسته است ابعاد گونه‌گون را در برگیرد، از تسهیلات و تشویقات مادی تا فراهم‌آوری بستری هویت‌بخش، ادامه دارد. نشریه، بستر عرضه و انتشار فاخر آثار و محمل هویت‌‌یابی شایسته صاحبان آثار است. از اینرو معاونت آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در پی تقویت روحیه پژوهش و نگارش فراگیران دوره‌های آموزشی خود، فصلنامه «جستار» را در سال۱۳۸۰ راه‌اندازی کرد و تحقق اهداف زیر را پی گرفت:
وجود سامانه‌های پذیرش، ارزیابی، ویرایش و نشر مطالب فصلنامه، و ارتقای پیوسته کمی و کیفی آن، بستری مناسب برای رشد تولیدات و افزایش رغبت و نشاط علمی، فرهنگی، ادبی و هنری طلاب فراهم آورده است.
در خلال انتشار ۳۶ شماره از این فصلنامه، بیش از ۴۰۰ مقاله و اثر دانش‌پژوهان دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در موضوعات گونه‌گون علوم، فرهنگ و معارف اسلامی به دانش‌پژوهان، اساتید و علاقمندان علوم و فرهنگ اسلامی در حوزه و.. عرضه شده، و به زودی با کسب امتیاز علمی مناسب، وارد مرحله جدیدی خواهد شد.
فصلنامه جستار به عنوان سومین عرصه راهبردی جنبش علمی حوزه، گواه روشنی بر توانایی‌های قلمی طلاب حوزه علمیه مشهد در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی است.
تقدیرها و اظهار لطف‌های کتبی و شفاهی از سوی صاحب‌نظران و دانشوران رشته‌های مختلف علوم اسلامی و انسانی، ما را نسبت به توفیق در مسیر طی شده و امید به گام‌های پیش رو، مصمم‌تر ساخته است. همچنین تأثیر محسوس این فصلنامه ـ به عنوان نخستین نشریه علمی طلاب جوان در حوزه علمیه مشهد ـ مورد توجه دانشوران حوزه و دانشگاه قرار گرفته است.
رویکرد جدید جستار
با شکل‌گیری قطب‌های فکری و فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، اداره پژوهش اداره‌کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان‌رضوی، انتشار مکتوب فصلنامه جستار را به صورت الکترونیکی دنبال می‌کند. از اینرو، با توجه به اهداف و مسایل میزهای تخصصی قطب‌های دفتر تبلیغات اسلامی، آماده پذیرش، ارزیابی و انتشار الکترونیکی یادداشت و مقاله در محورهای زیر دارد:
* ایده‌های نوین قرآنی در حوزه شهر و شهروندی
* الگوسازی شخصیت‌های قرآنی
* نظریه‌پردازی تفسیری
* مطالعات تاریخی و ادواری قرآن و حدیث
* حدیث‌پژوهی
* پژوهش‌های تطبیقی
* فلسفه فقه و اصول‌فقه
* فقه و اصول فقه مقارن
* نظریه‌پردازی تحلیلی و اجتهادی پویا
* فقه مضاف
* عدالت‌پژوهی
* نظریه‌پردازی فلسفی
* منطق‌پژوهی
* استنباط و دفاع کلامی
* نقد وهابیت
* نقد فرق انحرافی و سایر ادیان
* کلام و فلسفۀ مقارن
* تربیت اسلامی
* اخلاق
* وعظ و خطابه
* مطالعات ادبی
* مطالعات نظری هنر
* مطالعات رسانه‌ای
* آثار هنری
* تبلیغ وفناوری‌های نوین رسانه‌ای
* فرهنگ شهری و شهروندی
* سبک زندگی
* مطالعات زنان
* نظام‌های فرهنگی و مدیریت
* بینش تمدنی
* تاریخ ایران و اسلام
* ارتباطات و مطالعات بینافرهنگی جهان اسلام
* حضور و تجارب در مجامع بینُ المللی
* مطالعات نظری روش‌شناسی
* مدل‌سازی نظام‌های آموزشی
* روش‌شناسی مطالعات قرآنی و حدیثی
* روش‌شناسی مطالعات فقهی و اصولی
* روش‌شناسی مطالعات فلسفی و کلامی
* روش‌شناسی مطالعات هنری و ادبی
* روش‌شناسی تبلیغ دینی
* ظرفیت‌شناسی و سیاست‌پژوهی علوم اسلام
* علوم اسلامی؛ نیازهای نوپدید و آیندۀ علمی جهان