2024-03-29T12:04:47Z
http://jostar-elmi.maalem.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4346
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
فهرست
2007
06
22
1
1
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
بررسی کتاب الموسوعة القرآنیة الکبری المعجم فی فقه لغة القرآن و سرّ بلاغته
علی
صادقی
معجم نگاری از دیرباز مورد توجه مسلمانان بوده است و آثار باقی مانده از عصر طلایی اسلام در عرصه علوم ادبی، طبیعی، زیستی و جغرافیا خود شاهد درستی این مدعاست. در این میان اهتمام ویژه مسلمانان به قرآن کریم باعث خلق آثار بینظیر شده است که بیگمان کتاب المعجم فی فقه لغة القرآن و سرّ بلاغته یکی از این شاهکارهاست. از آنجا که این معجم در عرصه بسط مفاهیم و رموز ادبی و اعجاز قرآن گام مینهد، بیشک حقیقت قرآن راهنمای دستاندرکاران طرح بوده است و از سوی دیگر به خاطر انتساب به خورشید پرفروغ مهر و رحمت، عالم آل محمد، حضرت امام علی بن موسی الرضا علیهالسلام دست تأیید اهل بیت علیهمالسلام را با خود دارد.
با توجه به وجود متنهای لغوی، تفسیری، وجوه و نظائر، اختلاف قرائتها، اعراب، به همراه پژوهشهای بدیع و ابتکاری در فقه اللغة القرآن و روش بهکارگیری کلمات در قرآن کریم میتوان گفت تاکنون کتاب جامعی درباره قرآن با این وسعت و عظمت در دنیای اسلام به رشته تحریر در نیامده است. این مقاله در نظر دارد نمی از یم بیکران این دُرّ درخشان را به عاشقان زلال وحی بچشاند و گوشههایی از عظمت این کار بزرگ را رونمایی کند و امتیازات آن را گوشزد نماید.
معجم نگاری
علوم بلاغی
اعجاز
تفسیر
تاریخ
مفردات قرآن
علوم قرآنی
2007
06
22
8
31
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64615_2a68a1afe0ff180064f449b94430cdd7.pdf
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
نگاهی به تفسیر الفرقان (بررسی مبانی و روشها)
مجید
نصیری
ازجمله تفاسیری که در جهت واکاوی مفاهیم و معارف قرآنی از دل آیات، سعی وافری _ و به عقیدۀ برخی به گونهای افراطی_ مصروف داشتهاست، «الفرقان فی تفسیرالقرآن» است. گرایشهای مفسر _ آیىالله دکتر محمد صادقی تهرانی _ و روش خاصی که وی بر آن تأکید دارد، این تفسیر را در نگاه مفسران و قرآنپژوهان در جایگاه تأمل قرار داده است. در این جستار تلاش شده است ضمن ارائۀ شناختی اجمالی از شخصیت مفسر، در دو ساحت گرایشها و روشها به توصیف و تبیین ویژگیهای این تفسیر بپردازد.
الفرقان فی تفسیرالقرآن
محمد صادقی تهرانی
گرایشها
روشها
2007
06
22
32
61
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
درآمدی بر اهمیت عقل در قرآن
شهلا
هوشیار
فروغ
خیاط
این مقاله نگاهی است به جایگاه عقل در قرآن کریم به عنوان معجزۀ پیامبر گرامی اسلامr و در سیرۀ آن حضرت، و بر آن است که رسالت پیامبر اعظمr بر پایۀ عقلانیت تام استوار گردیده و عقل در مدار مرکزی تعالیم دینی قرار گرفته است. منابع مورد استفاده در این تحقیق، متون اسلامی و تألیفات اندیشمندان شیعی و روش تحقیق آن، ترکیبی (بنیادی – توصیفی – تحلیلی) است.
عقل
حجر
نُهی
قلب
لبّ و فکر
2007
06
22
62
74
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64617_3c3500cef56c3fe45040a77b82337d04.pdf
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
چیستی وحی
نفیسه
حفیظی
نویسنده نخست به مفهومشناسی وحی میپردازد و سپس مهمترین دیدگاههای موجود در باب سرشت وحی را بیان میکند. در بخش اول، مفهومشناسی، کاربردهای مختلف وحی در قرآن مانند: وحی تسدیدی، الهام، وحی رسالی، رابطه بیواسطه با خداوند و اشارۀ پنهانی، و در بخش دوم، دیدگاه جامعه شناسی، روانشناسی، تجربه دینی، افعال گفتاری، وحی گزارهای و در نهایت دیدگاه فلسفۀ اسلامی در خصوص وحی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. مؤلف سرانجام و در بخش پایانی به برخی از ویژگیهای وحی نبوی اشاراتی داشته است.
سرشت وحی
وحی تسدیدی
الهام
وحی رسالی
وحی گزارهای
افعال گفتاری
تجربه دینی ویژگیهای وحی نبوی
2007
06
22
76
97
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64618_a6279753cf86b3964795ea8fdfd29b98.pdf
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
ارتباط عقل و وحی
خدیجه
هاشمی
مسئله رابطه عقل و گزارههای دینی، ریشه بسیاری از مباحثی است که در طول تاریخ در جهان اسلام و مسیحیت و سایر ادیان، پدید آمده است. مباحثی از قبیل «عقل و وحی»، «ظاهرگرایی و تأویلگرایی»، «علم و دین»، «عقلگرایی و ایمانگرایی»، هر کدام یکی از شاخههای این مسئله میباشند. مقاله حاضر در پی ذکر اهمیت و ضرورت پرداختن به نقش عقل و شناخت ساختار آن در دین و معارف وحیانی پیامبر اعظمr به تبیین موضوع مورد بحث و ارائه معنای مشخص از عقل و عقلانیت و ارتباط عقل و وحی و نقش دوطرفه عقل و دین پرداخته و با معناشناسی ارائه شده از معرفت وحیانی سهم عقلانیت را در این معارف تبیین نموده و در پایان نیز به بیان برخی شبهات موجود در حیطه تعارض عقل و دین پرداخته و پاسخهایی ارائه نموده است.
معرفت
معرفت وحیانی
وحی
عقل
عقلانیت
2007
06
22
98
127
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64619_b45a9129f31b737b048cd7c28318edfa.pdf
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
تأملی در مسئله اجتهاد پیامبر
محمد رضا
ملایی
اجتهادهای حضرت رسولr از جمله مواردی است که قبول و رد آن را میتوان در ایجاد تفاوتهای کلامی و فقهی و در نتیجه سیاسی برخی فرقههای موجود در میان مسلمانان دخیل دانست.
تلاش مؤلف در این مقاله، اضافه کردن جواب دیگری به پاسخهای فراوان داده شده به این پرسش نیست که موضع شیعه در رابطه با این موضوع کاملا روشن و مستدل است؛ بلکه در بررسی این مسئله، رویکردی تحلیلی دنبال میشود و سعی شده است تا ریشههای اقوال مختلفِ اهل سنّت و حدود و ثغور ادعاهای آنها واکاوی گشته، تا از رهگذر مرتبط دانستن موضع گیری های اهل سنّت با این مبانی و ریشههای غیرمنطقی از طرفی و وجود شواهدی بر دخیل بودن برخی انگیزه های سیاسی[1] در اثبات اجتهاد پیامبر از طرف دیگر، موهون بودن استدلالهای طرفداران اجتهاد پیامبر- به دلایلی همچون پیمودن روشهای غیرمنطقی در اثبات مدعا و ابتنای دلایل اثبات بر مبانی غیرصحیح – اثبات گردد.
[1] . رک: شهرستانی، سید علی؛ منع تدوین الحدیث؛ ص85 به بعد.
اجتهاد حضرت رسول(ص)
اجتهاد
رأی
2007
06
22
130
164
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64620_2ac210316e8d402c22789b04b53c99a7.pdf
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
درنگی در دوگانۀ عملیسازی یا تعطیل حدود
علیرضا مازاریان
عضو حلقۀ علمی افق
دانشپژوه دورۀ عالی فقه اسلامی مقارن
چکیده: مرحوم آیىالله سید احمد خوانساری در تاریخِ «فقه» به عنوان فقیهی بازاندیش مطرح است. نگارنده در این نوشتار با رویکردی درونفقهی، نظریۀ ایشان را دربارۀ عملی سازی حدود در زمانۀ غیبت معصوم، و پایههای گونهگون آن - مانند عدم نص، شهرت و... - تحلیل کرده، به نقد آن میپردازد.
حدود
تعطیلی حدود
آیىالله خوانساری
اجرا
2007
06
22
165
179
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64621_b521cdc401bb4261b186e772b40a6d9d.pdf
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
نظریه فقهی شیخ یوسف بحرانی - روبرت گلیو
سید یاسر
میردامادی
اخباریگری یکی از گرایشهای فقهی شیعه است. نویسنده در این مقاله به بررسی نظریۀ فقهی شیخ یوسف بحرانی ـ یکی از علمای اخباری شیعۀ امامیهـ میپردازد و میکوشد تا تفاوتهای فقهی اصولی با اخباری را نشان دهد. مترجم در یک پانوشت کوشیده است این رأی نویسنده را که فقه شیعه در اصل، اخباری بوده است مورد نقد اجمالی قرار دهد.
اخباری
فقه شیعه
شیخ یوسف بحرانی
2007
06
22
180
191
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64622_d87812ec0e0b3362af2bc56b6bdddeb9.pdf
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
امام علی (ع) همراه پیامبر (ص) در جنگ های صدر اسلام
مهدی
سالاری
پس از اعلام جهاد از سوی خداوند، مسلمانان به ناچار شمشیر به دست گرفتند و بر کفار تاختند. در این میان گروهی اندک که امام علیu از برجستهترین آنان بود، بسیار تلاش کردند تا کفه ترازو را به نفع اسلام سنگین کنند. جنگجویانی که جان خود را در کف نهاده، شجاعانه از اسلام دفاع میکردند. در این نوشتار سعی بر آن است گوشهای از شجاعتهای امام علیu را به رشته تحریر درآوریم و نقش این رادمرد صحنه نبرد را اندکی بیشتر بنمایانیم.
جنگ
شهادت
کفار
پیروزی
مسلمانان
رشادت
جاهلیت
2007
06
22
194
210
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64623_a67a948cc6a3e9ff17df7154635ba1df.pdf
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
مهدویت و جهانیشدن
رضا
حمیدی
جهانی شدن(گلوبالیزیشن) در دو تعریف مغایر و متضاد مطرح است، یکی جهانی شدن غربی که عبارت است از: جهانی کردن آمریت دول غربی (آمریکا و منافع سرمایه داری حاکم بر آمریکا، صهیونیزم و انگلیس). این جهانی شدن، تمام فرهنگها و ایدئولوژیهای مقاومت را بلعیده و هضم می کند. گلوبالیزیشن با معیارهای سرمایه داری یهود، مورد قبول اسلام نمی باشد؛ چرا که ره آورد آن فقر و گرسنگی، تکقطبی شدن جهان و... می باشد. دیگری جهانی شدن اسلامی است که معیارهای آن، عدم وجود گرسنه ای در تمام پهنة گیتی است و بر این باور است که باید عدالت، امنیت و... در سرتاسر جهان گسترده شود. در این جهانی شدن مرز جغرافیایی به رسمیت شناخته نشده و همه عوامل جدایی انسانها از میان برداشته می شود؛ از اینرو، ویژگی جامعه اسلامی عصر مهدوی بر خلاف نگرش عصر جدید تأکید بر فضیلت و سعادت می باشد. درحالی که عصر جدید صرفاً بر آزادی انسان مبتنی بوده و دغدغه ی فضیلت و سعادت بشر را ندارد.
جهانی شدن
جهانی سازی
گلوبالیزیشن
اسلام
غرب
مهدویت
ادیان
2007
06
22
211
226
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64624_fdc2933dffc5fd1e8ddeb9fd63c0fe26.pdf
جستار (فصلنامه تخصصی)
جستار
1386
5
15
هنر هفتم عاملی مهم در نشر معارف دین
سید مجتبی
نریمانی
در این مقاله نخست ضرورت تبلیغ در اسلام و روش های سنتی آن در گذشته مورد بررسی قرار گرفته و سپس با روش های جدید تبلیغ در دنیای معاصر - هنر هفتم - از چشم انداز تاثیر گذاری بر افکار مقایسه شده است. نویسنده، در پایان بر ضرورت به کار گیری فناوری های جدید در عرصه تبلیغ دینی تاکید ورزیده است.
هنر هفتم
تبلیغ
سینما
ارتباطات
روش های تبلیغ
تبلیغ در اسلام
2007
06
22
236
250
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64625_7e3d9a9831db876534d2e9560756bf63.pdf