per
دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم - شعبه خراسان رضوی
جستار (فصلنامه تخصصی)
2002-03-21
1
1
4
25
10.22081/jet.2002.63901
63901
-
آراء و اندیشه های قرآنی دکتر نصرحامد ابوزید
Quranic thoughts
Dr. Nasr Hamed Abu Zayed
مرتضی کریمی نیا
1
در سده های اخیر قرآن پژوهی با استفاده از داده های علوم زبانی و مباحث نوین در فلسفۀ دین، روان شناسی دین، جامعه شناسی دین و... وارد عرصۀ جدیدی شده است. در این میان متفکران و مفسرانی ظهور کرده اند که با نگاهی نو به قرآن و آراء جدید خود، تحولات و چالش هایی را در جهان اسلام به وجود آورده اند. دکتر نصرحامدابوزید از جملۀ این قرآن پژوهان است. وی که از متفکران نواندیش دینی معاصر است پس از محکومیت در دادگاه مصر به هلند عزیمت کرد. و اینک در مؤسسۀ مطالعات اسلامی لیدن به تحقیق و تدریس می پردازد. وی با نگاهی نقادانه به سنت و گفتمان دینی و با بهره گیری از روش هرمنوتیکی جدید در روش تفسیر و استنباط دینی خود، در مجموعۀ آثارش میکوشد گرایش اعتزالی جدید را به تبع اساتید مصری خود از جمله امین الخولی، محمد احمد خلف الله و حسن حنفی دنبال کند. حاصل این تحقیقات نظرات جدید پیرامون برخی از مفاهیم قرآنی است که در مقالۀ حاضر از آنها سخن به میان آمده است.
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_63901_7956d1295f0351b3c1b3e3c49e1d39e8.pdf
تفسیر قرآن
تاریخ تفسیر
روشهای تفسیری
مکتب ادبی تفسیر
امین الخولی
آراء قرآنی ابوزید
per
دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم - شعبه خراسان رضوی
جستار (فصلنامه تخصصی)
2002-03-21
1
1
26
37
10.22081/jet.2002.64626
64626
-
نقد گمانه های دکتر نصرحامد ابوزید
Criticism of Dr. Nasr Abu zeid's speculations
سیدمرتضی حسینی شاهرودی
1
چکیده: قرآن پژوهی از مهم ترین موضوعات تحقیق و پژوهش به ویژه در میان مسلمانان، از عصر نزول تاکنون بوده است. نکته ای که بسا کمتر مورد توجه قرار گرفته، میزان و معیار توزین و ارزیابی چنین پژوهش هایی است. در دوره های مختلف، مباحث جدیدی «پیرامون قرآن» و نه «دربارۀ قرآن» مطرح شده است که هر کدام به جای خود سودمند بوده است اما این مباحث پیرامونی را به عنوان فهم های یقینی قرآنی تلقی کردن، خالی از هرگونه دلیل قابل توجهی است و همین مهم ترین ضعف داوری جدید در برخی از پژوهش های قرآنی اخیر است. پژوهشگر باید به لوازم گفتهها و آراء خود پایبند باشد و توانائی پاسخگویی به برآیندهای عقل ستیز یا ایمان ستیز گفتههای خود داشته باشد. نقطۀ ضعف بسیاری از آراء جدید دینپژوهان و قرآنپژوهان، فقدان عقلپذیری و سازواری درونی آنهاست. نصرحامد ابوزید یکی از کسانی است که شاید به خاطر ناآشنایی به علوم عقلی، به لوازم آراء خود توجه نداشته، در پژوهشهای قرآنی خویش، از رویکرد خردپذیر و برهانی غفلت کرده است. برای نشان دادن این غفلت، ده نمونه از اندیشههای قرآنی وی- که در مقالۀ قبلی از آنها سخن به میان آمده است- به تیغ نقد و سنجش کشیده شده است.
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64626_b56905eeb18e13d140ab6d673795252a.pdf
تفسیر قرآن
مقدمات تفسیری
فهم قرآن
زبان قرآن
قرآن و فرهنگ زمانه
مجاز
جن
نقد آراء ابوزید
per
دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم - شعبه خراسان رضوی
جستار (فصلنامه تخصصی)
2002-03-21
1
1
39
42
10.22081/jet.2002.64629
64629
-
قرائت مالک یا ملک
Reading Maalek or Malek
سید محمد سیدی مقدم
1
پدیدۀ نامیمون اختلاف قراءات آتش اختلافات در فهم و برداشت قرآن را دامن زده است. اختلاف لهجه ها، عاری بودن کلمات از حرکت، اعراب، نقطه و اجتهادات فردی صحابه و... از مهمترین عوامل به وجود آمدن اختلاف قراءات است. مقالۀ حاضر ضمن بیان دلائل قائلین به قرائت مالک و ملک معتقد است قرائت مالک صحیحتر است.
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64629_cdc25e7c3475296b316c3ef3ade3723b.pdf
تفسیر قرآن
تاریخ قرآن
قراءات
اختلاف قراءات
قرائت سورۀ حمد
قرائت مالک
قرائت ملک
per
دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم - شعبه خراسان رضوی
جستار (فصلنامه تخصصی)
2002-03-21
1
1
43
48
10.22081/jet.2002.64630
64630
-
علی(ع) شادی، نشاط و شوخی
Ali (as) happiness, joy and joke
مهدی قاسمی
mahdiqasemi53@gmail.com
1
ابعاد روحی مختلف و روحیۀ گشترده ویژگی انسان است. در جریان مسائل زندگی احتمال خستگی و افسردگی در روح و روان بسیار طبیعی است. لذا با رویآوری به تفریح و سرگرمی و پرداختن به مسائل سرورانگیز و نشاطآور میتوان جسم و روانی فعال و بانشاط داشت. خنداندن و شادکردن دیگران خداوند اسلام ارزشی مذهبی است و طبق صریح روایات ایجاد چنین فضایی، عبادت محسوب میشود. همانگونه که قرآن، حد و مرز شادیهای ممدوح و مذموم را معین نموده، در سخنان امام علی(ع) نیز اشارات صریحی به استفادۀ درست از اوقات فراغت و زمینه سازی برای آرامش روحی و فکری انسان شده است. مقالۀ حاضر، فواید و معایب شادی و نشاط را در قالب روایات و حکایات برشمرده و سعی در به تصویر کشیدن اعتدال اسلام دارد.
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64630_082bc7e56c6a6b98bb0c914627955bf8.pdf
اخلاق اجتماعی
اخلاق فردی
اخلاق اسلامی
اعتدال
فلسفۀ شادی و نشاط
شادیهای ممدوح
شادیهای مذموم
امام علی(ع) و شادی
per
دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم - شعبه خراسان رضوی
جستار (فصلنامه تخصصی)
2002-03-21
1
1
49
51
10.22081/jet.2002.64631
64631
-
نگرش فقهی- حقوقی پیرامون ارث زن از زمین
Legal jurisprudential attitudes about woman inheritance of the land
فرزانه طالقانی
1
مبنای بهره مندی از ارث در جاهلیت- قدرت و توانایی شرکت در جنگ- بسیار متفاوت با مبنای اسلام- خویشاوندی- است. قانون مدنی علیرغم اینکه ترجمه ای از شرح لمعه است، گویا در این خصوص از نظر شهید ثانی دور مانده است. بنا به رأی ایشان زن در صورت وجود فرزند بهره مند از همۀ ماترک بوده، محرومیت او از زمین تنها در صورت عدم وجود فرزند می باشد. فقها و حقوقدانان در این خصوص اقوال و آرایی متفاوت ارائه کرده اند. ما با پذیرش عموم آیۀ 12 سورۀ نساء و قبول اقوال مخالف ارث بردن زن از زمین به عنوان مخصص آن، اطلاق مادۀ 946ق.م. را صحیحی نمی دانیم.
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64631_ea853155a419250e424cbbd49f270d68.pdf
فقه
حقوق مدنی
حقوق زن
ارث
سهم الارث زن از زمین
per
دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم - شعبه خراسان رضوی
جستار (فصلنامه تخصصی)
2002-03-21
1
1
52
54
10.22081/jet.2002.64632
64632
-
کتاب المنهج الاثری در یک نگاه
Al-Manhaj al-asari book at a glance
علی دسترس
1
یکی از روش های تفسیری قرآن، تفسیر اثری یا تفسیر مأثور است. بر پایۀ این روش در توضیح و تبیین آیات فقط باید از روایات پیامبر (ص) و ائمه(ع)- و صحابه و تابعین- سود جست. از جمله کتاب هایی که به بررسی چند و چون روش تفسیر مأثور پرداخته، کتاب «المنهج الاثری» تألیف سرکار زخانم «هدی جاسم محمد ابوطبره» است. روش مذکور منابع تفسیر مأثور را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده، در پایان به بررسی تفاسیر مأثور را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده، در پایان به بررسی تفاسیر مأثور همت گماشته، نتایج تحقیق خود را در 17 بند گزارش نموده است.
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64632_e4e447faf4fd4c2968ed6314fe8e5bf1.pdf
تفسیر
تاریخ تفسیر
روش های تفسیری
تفسیر مأثور
المنهج الاثری
هدی جاسم ابوطبره
per
دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم - شعبه خراسان رضوی
جستار (فصلنامه تخصصی)
2002-03-21
1
1
55
57
64633
-
نگاهی به مقالۀ دین بعدی از حیات معنوی انسان
Take a look at the Article:Religion, A facade of
human spiritual life
محمد صادقیان
1
اینکه دین عنصری خلاق از روح آدمی یا عیطۀ وحی الهی است و یا اینکه حاصل شرایط متغیر روانی و اجتماعی بشر است و یا کیفیتی ماندگار از روح آدمی، در هر دو دیدگاه دین را همان نسبت و پیوند آدمی با موجودات الهی می شناساند. دین وجهی از روح بشر است و یک کارکرد خاص از حیات معنوی انسان نیست. بلکه عمق و ژرفای همه کارکردهای آن است. دین در اخلاقیات همان جدیت بی چون و چرای حکم اخلاقی، در معرفت شناسی همان اشتیاق پرشور برای درک واقعیت غایی و در زیباشناسی، شوق بی پایان برای بیان معنای غایی است. دین و دنیا و امدار یکدیگرند که هستی جداگانۀ هر یک نشان از هستی اضطراری آن دو است.
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64633_52a97540ce378c00fcfa10af2d180efc.pdf
دین
فلسفۀ دین
معرفت شناسی
زیباشناسی
انسان شناسی
حیات معنوی
رابطۀ دین و دنیا
per
دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم - شعبه خراسان رضوی
جستار (فصلنامه تخصصی)
2002-03-21
1
1
58
64
10.22081/jet.2002.64634
64634
-
عام مؤخر از خاص
-
کریم حکیمی فرد
1
فقه، علم خطیر استنباط احکام شرعی از منابع تفصیلی؛ و اصول که مهمترین مقدمۀ علم فقه است مجموعۀ قواعدی است برای ممکن ساختن این استنباط. عام مؤخر از خاص از جمله مباحث اختلافی علم اصول است و آنچه در آن مورد بحث است اینکه: در صورت تأخر عام از خاص، عدم همزمانی دو دلیل، برقراری نسبت عموم و خصوص مطلق، امکان نسخ حکم اول، وجوب عمل به حکم، حکمت و عقل صادرکننده و عدم امکان جمع بین دو حکم در مصادیق مشترک؛ دلیل دوم را باید ناسخ بدانی یا مخصص؟ در این نوشتار سعی شده است تا در جهت حل اختلاف، ملاک و معیاری صحیح ارائه شده، در این راستا صور دیگر از حالت های ممکن عام و خاص بررسی شود.
http://jostar-elmi.maalem.ir/article_64634_39b56e6528fff3eeedb7da96a826db95.pdf
اصول فقه
الفاظ
عام و خاص
عام مؤخر از خاص